Zorgactiviteiten
1. Bekkenbodemzorg
Onder bekkenbodemzorg vallen alle functionele en anatomische problemen van de bekkenbodem.
De functie van de bekkenbodem is plassen, ontlasten en seksueel functioneren. Functionele problemen van de bekkenbodem zijn bijvoorbeeld: ongewenst urineverlies bij inspanning (“stress-incontinentie”), overactieve blaas (moeten haasten om het toilet te halen), terugkerende blaasontsteking, ontlastingverlies, pijn bij gemeenschap, de blaas niet leeg kunnen plassen, enzovoort.
Je kunt met diverse bekkenbodem problematieken te maken krijgen. Denk aan een verzakking van de blaas, baarmoeder en/of darm uit de vagina. Het kan ook zijn dat de vagina te wijd is na een vaginale bevalling, of een fistel (open verbinding) ontstaan is tussen de vagina en blaas, of tussen de vagina en darm. De vagina kan ook te nauw zijn geworden na een bevalling of operatie.
Bekkenbodemzorg wordt gegeven door een team van zorgverleners bestaande uit: gynaecoloog (als coördinator van het team), bekkenfysiotherapeut, seksuoloog, continentie verpleegkundige, uroloog, chirurg, MDL arts en anesthesioloog / pijnspecialist. Het grootste deel van de patiënten kan geholpen worden door de uo-gynaecoloog. Deze gynaecoloog heeft zich volledig gespecialiseerd in de bekkenbodemzorg. Een klein deel van de patiënten heeft een multidisciplinaire behandeling nodig, en het is fijn dat we zowel in Bergman Clinics als in het Amsterdam UMC, een topteam hebben.
2. Bekkenbodem herstel poli
In 2018 heb ik de term 'bekkenbodem herstel poli' bedacht. Bijna elke vrouw krijgt in haar leven te maken met bekkenbodem schade. De meest bekende veroorzakers van bekkenbodemschade zijn een vaginale bevalling of veroudering.
De bekkenbodem heeft verschillende functies, namelijk: plassen, ontlasten en het hebben van gemeenschap. Als de bekkenbodem beschadigd is, kunnen er problemen ontstaan met de functie van de bekkenbodem. Vrouwen krijgen dan problemen met plassen (zoals incontinentie of terugkerende blaasontsteking), met het ontlasten (zoals verlies van ontlasting of obstipatie) of problemen met het seksueel functioneren (zoals pijn bij gemeenschap of een verminderd gevoel aan de vagina en schaamlippen).
Soms kan bekkenbodemschade ook resulteren in ontevredenheid of zelfs schaamte over hoe de genitaliën eruit zien.
Schade aan de bekkenbodem is vaak een normaal verschijnsel, waarvan de klachten zo mild zijn, dat een behandeling niet nodig is. Zijn de klachten hinderlijk, dan is het prettig om te weten dat er zeer veel mogelijke oplossingen zijn.
Klachten bekkenbodemschade
De volgende klachten kunnen ontstaan als de bekkenbodem beschadigd is:
Problemen bij functie van de bekkenbodem
-
Terugkerende blaasinfecties
-
Verlies van ontlasting of obstipatie
-
Luchtverlies uit de vagina
-
Vaak moeten plassen en de aandrang slecht kunnen uitstellen
Problemen bij seksueel functioneren
-
Pijn bij gemeenschap
-
Verminderd gevoel aan/in de vagina en/of schaamlippen
-
Ontevredenheid schaamte over hoe genitaliën eruit zien
-
Vaginale droogheid
Oorzaken
Schade na bevalling
De meest bekende veroorzaker van bekkenbodemschade is een vaginale bevalling. Zowel de vagina als ook de schaamlippen, de clitoris en het perineum kunnen beschadigen tijdens een vaginale bevalling.
Veroudering
Veroudering is een fenomeen waar iedere vrouw mee te maken krijgt. Na de menopauze worden minder oestrogenen aangemaakt door de eierstokken. Hierdoor neemt de doorbloeding van de vagina af. Het gevolg kan zijn dat de vagina droger wordt, minder elastisch is en vervelend aanvoelt. Ook de bekkenbodemspier en de organen in het kleine bekken zoals de blaas en de darm worden minder goed doorbloed, waardoor de functie van de bekkenbodem (plassen, ontlasting en/of gemeenschap) kan verslechteren.
Andere oorzaken
​
Minder voorkomende oorzaken van bekkenbodemschade
-
Operaties aan de bekkenbodem
-
Verwondingen aan de bekkenbodem
-
Overmatige belasting van de bekkenbodem: zoals kan gebeuren bij topsporters, dansers, vrouwen met ernstige obstipatie, vrouwen met chronisch hoesten door COPD of vrouwen die bovengemiddeld zwaar werk doen
Intake en onderzoek
Voorafgaand aan de intake sturen we je een vragenlijst met vragen omtrent tot hoeverre je problemen ervaart met:
-
Plassen
-
Ontlasten
-
Seksuele functie
-
Zelfbeeld / esthetiek
Vervolgens krijg je een consult met een urogynaecoloog. Dit is een gynaecoloog die een aanvullende specialisatie heeft gevolgd om meer deskundigheid op te doen met bekkenbodemproblemen dan andere gynaecologen.
Na afloop van het gesprek met de urogynaecoloog, verricht deze een uitgebreid gynaecologisch onderzoek (lichamelijk onderzoek). Hierbij wordt gekeken naar het functioneren van de bekkenbodemspieren, de doorbloeding van de vagina en schaamlippen, het aanwezig zijn van littekens en andere veranderingen door bevallingen, de effecten van veroudering van de vagina, of de organen in het kleine bekken niet verzakt zijn, of de plasbuis voldoende ondersteund wordt en of baarmoeder en eierstokken een normale grootte hebben. Tijdens het gynaecologisch onderzoek kan de pH van je vagina worden gemeten.
Behandelplan
Op basis van de vragenlijsten heb je een gesprek met de urogynaecoloog, volgt het gynaecologisch onderzoek en zal er in overleg met jou een behandelplan opgesteld worden.
Het kan zijn dat de arts je uitlegt wat er aan de hand is en wat je kunt doen om te zorgen dat de klachten niet erger worden, maar dat een behandeling niet nodig is. Het kan ook zo zijn, dat de gynaecoloog u doorverwijst naar een bekkenfysiotherapeut en/of seksuoloog. Ook kan het advies gegeven worden om een operatie te ondergaan. Een nieuwe behandeling die nuttig kan zijn om klachten van de bekkenbodem te behandelen is vaginale lasertherapie.
Behandeling: bekkenfysiotherapie
Bekkenfysiotherapie is bedoeld om de bekkenbodem functie te verbeteren door beter gebruik van de bekkenbodem spieren. Voor sommige patiënten betekent dit het trainen van de bekkenbodemspier om deze sterker te maken. Anderen leren om de bekkenbodem spier juist beter te ontspannen en weer anderen om de coördinatie van de bekkenbodem te verbeteren. Bekkenfysiotherapeuten zijn geschoold om inwendig (vaginaal) onderzoek en behandeling te verrichten. Bekkenfysiotherapie wordt vaak in combinatie met andere behandelingen (bijvoorbeeld een operatie) gegeven.
Behandeling: seksuoloog
Veel vrouwen met bekkenbodemproblemen hebben ook problemen met het seksueel functioneren. Het kan zijn dat penetratie pijnlijk of niet mogelijk is door de bekkenbodemschade die is ontstaan. Ook het overige seksuele functioneren en het zelfbeeld kunnen beschadigd worden door schade aan de bekkenbodem. Zo zijn er vrouwen die zichzelf minder mooi voelen na een vaginale bevalling, of nadat de menopauze de doorbloeding van de vagina heeft veranderd.
Een seksuoloog bespreekt de veranderingen voor het seksueel functioneren en probeert met jou te bedenken hoe je jouw seksueel welbevinden kunt verbeteren. Een traject bij de seksuoloog vindt vaak plaats in combinatie met andere behandelingen, bijvoorbeeld een operatie.
Behandeling: operatie
Ik heb mij gespecialiseerd in bekkenbodem chirurgie. Dat betekent dat ik jaarlijks honderden vrouwen opereer vanwege verzakking en/of ongewenst urineverlies. Deze operaties worden bijna altijd via de vagina verricht, ofwel in dagopname, ofwel met 1 nacht verblijf in het operatie centrum van Bergman Clinics. Indien operaties zeer complex zijn verricht ik de operatie in Amsterdam UMC, locatie AMC. Het is belangrijk o uw operatie te laten verrichten door iemand die dat zeer vaak doet, omdat er dan een grotere kans is op goed resultaat, minder risico is op complicaties, en u de beste kans heeft op een snel herstel.
​
Bij vrouwen die zich presenteren op de bekkenbodemherstel poli wordt ook vaak een operatie verricht.
​
Er zijn meerdere operaties aan de vagina, de schaamlippen, het perineum (dat is de huid tussen anus en vagina) en sluitspieren rondom de anus mogelijk . Per patiënt wordt bekeken welke operatie er uitgevoerd kan worden om de klachten te verhelpen. Gedacht kan worden aan littekencorrecties (zoals het verwijderen van pijnlijk of niet-genezen littekenweefsel), schaamlipcorrecties (zoals wanneer er verkeerd gehecht is, of de wondgenezing na de bevalling niet goed is verlopen) of perineoplastiek (een versteviging van de ingang van de vagina, welke kan worden uitgevoerd bij vrouwen bij wie de spieren rondom in de ingang van de vagina niet goed tegen elkaar zijn gehecht).
Veel vrouwen hebben klachten na een bevalling, waarvoor een geïndividualiseerde operatie nodig is. Een ander voorbeeld is een vrouw met een pijnlijk litteken na een bevalling, bijvoorbeeld omdat zij niet goed genezen is na het zetten van een knip ("episiotomie")"of na het hechten van een ruptuur ("scheur van het weefsel"). Veel van deze vrouwen krijgen te horen dat er geen oplossing is voor hun klachten, terwijl met een operatie bijna altijd de schade welke is ontstaan door de bevalling, weer hersteld kan worden. Vandaar ook de naam: "bekkenbodem herstel poli"